Υποτροπή Καρκίνου Ορθού

Καρκίνος του ορθού ονομάζεται η παρουσία κακοήθειας στο ορθό. Το ορθό είναι το τελευταίο τμήμα του παχέος εντέρου. Ο ρόλος του ορθού είναι η προσωρινή αποθήκευση των κοπράνων μέχρι την ολοκλήρωση της αφόδευσης.

Τι είναι η υποτροπή καρκίνου ορθού;

Υποτροπή καρκίνου ορθού ορίζεται ως η επιστροφή του καρκίνου στην πύελο μετά από ολική χειρουργική αφαίρεση. Παρόλο που μπορεί η χειρουργική αφαίρεση του όγκου να ήταν απόλυτα επιτυχής, ενεργά καρκινικά κύτταρα μπορεί να είχαν ήδη ταξιδέψει σε παρακείμενους ιστούς ή όργανα, και σε κάποια στιγμή να αρχίσουν να πολλαπλασιάζονται σχηματίζοντας την υποτροπή. Αυτό μπορεί να συμβεί μετά από μερικές βδομάδες, μήνες ή και χρόνια από το χειρουργείο. Η διάγνωση της υποτροπής του καρκίνου του ορθού είναι φυσικό να τρομάζει τους ασθενείς αλλά και τους συγγενείς τους. Η πρόοδος της τεχνολογίας και της ιατρικής τα τελευταία χρόνια όμως, έχει επιτρέψει την αντιμετώπιση των υποτροπών με επιτυχία. Απαραίτητη προϋπόθεση η έγκαιρη διάγνωση της υποτροπής.

Αιτίες και Παράγοντες Κινδύνου

Οι πιο κάτω παράγοντες μπορεί να αυξάνουν την πιθανότητα τοπικής υποτροπής καρκίνου ορθού:

• Κυκλοτερές όριο: Όταν η απόσταση από το κυκλοτερές όριο είναι μικρότερη ή ίση με 1 χιλιοστό η πιθανότητα υποτροπής είναι αυξημένη.
• Προχωρημένο Στάδιο κατά την αρχική Διάγνωση: Όσο πιο προχωρημένο είναι αρχικά το στάδιο τόσο υψηλότερο είναι και το ρίσκο υποτροπής.
• Αγγειακή ή Περινευρική διήθηση: Η παρουσία αγγειακής ή περινευρικής διήθησης, αυξάνει την πιθανότητα τοπικής υποτροπής ή μακρινής μετάστασης.
• Απόσταση καρκίνου από τον πρωκτό: Όσο πιο κοντά βρίσκεται ο καρκίνος στον σφικτήρα του πρωκτού, τόσο αυξάνεται η πιθανότητα υποτροπής.

Συμπτώματα υποτροπής καρκίνου του ορθού

Η πλειονότητα των ασθενών δεν έχουν συμπτώματα, καθώς οι περισσότερες τοπικές υποτροπές εμφανίζονται έξω από το έντερο, στους παρακείμενους ιστούς. Αυτός είναι και ο λόγος που οι ασθενείς παρακολουθούνται ανά τακτά διαστήματα για τουλάχιστον 5 χρόνια μετά το χειρουργείο.

Οι ασθενείς όταν έχουν συμπτώματα μπορεί να παραπονεθούν για τα εξής:

• Αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου: Δυσκοιλιότητα, διάρροια ή χαλαρές κενώσεις.
• Αίμα στα κόπρανα ή αιμορραγία από το ορθό.
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους.
• Επίμονη κοιλιακή δυσφορία: Αέρια, πόνος ή κράμπες.
• Πόνο στη μέση ή στα άκρα
• Κούραση.
• Τεινεσμό: αίσθηση ότι το έντερό δεν αδειάζει εντελώς μετά από κένωση

Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτά τα συμπτώματα μπορούν να αποδοθούν και σε άλλες παθήσεις, επομένως είναι σημαντικό οι ασθενείς να συμβουλευτούν το ιατρό τους  το συντομότερο για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του προβλήματος.

Εάν εμφανίσετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα, είναι σημαντικό να επισκεφθείτε το ιατρό σας.

Διάγνωση και Παρακολούθηση

Μετά τη χειρουργική αφαίρεση του πρωτοπαθή καρκίνου ορθού, πραγματοποιούνται τακτικοί έλεγχοι, η συχνότητα των οποίων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το στάδιο του καρκίνου (πιο εντατικοί σε πιο προχωρημένο στάδιο). Οι έλεγχοι μετά την αρχική θεραπεία είναι απαραίτητοι για την έγκαιρη διάγνωση μία πιθανής υποτροπής ή μετάστασης. Οι περισσότερες υποτροπές και μεταστάσεις διαγιγνώσκονται τα πρώτα 3 χρόνια μετά το χειρουργείο.

Η παρακολούθηση του ασθενή περιλαμβάνει:

• Κλινική εξέταση: Συμπεριλαμβανομένης και της δακτυλικής του ορθού.
• Εξετάσεις αίματος: Παρακολούθηση των καρκινικών δεικτών.
• Απεικονιστικές μελέτες: Όπως μαγνητική τομογραφία, αξονική τομογραφία ή PET/CT.
• Κολονοσκόπηση: Για έλεγχο του βλεννογόνου του παχέος εντέρου και ορθού για υποτροπή ή μετάχρονο (επιστροφή του καρκίνου σε ξεχωριστό σημείο το παχύ έντερο) καρκίνο, κατά την οποία μπορεί να ληφθούν βιοψίες αν χρειαστεί.

Επιλογές θεραπείας

Η εξέλιξη της αναισθησίας, της εντατικής θεραπείας και των απεικονιστικών τεχνολογιών κατέστησε εφικτή τη χειρουργική αντιμετώπιση των υποτροπών του καρκίνου του ορθού με επιτυχία. Η επιλογή της θεραπείας είναι εξατομικευμένη και εξαρτάται από τη θέση, το μέγεθος και τα όργανα ή ανατομικές δομές που διηθεί η υποτροπή καρκίνου ορθού, καθώς και από τις θεραπείες που πιθανόν να έχει λάβει προηγουμένως ο ασθενής.

Η Μαγνητική Τομογραφία Υψηλής ευκρίνειας απεικονίζει την ανατομία του καρκίνου σε σχέση με τις γειτονικές περιοχές με μεγάλη λεπτομέρεια και καθορίζει το είδος του χειρουργείου που πρέπει να πραγματοποιηθεί για την αντιμετώπιση της υποτροπής. Η θεραπευτική αντιμετώπιση της υποτροπής είναι πολύ απαιτητική και όπως και το χειρουργείο πρέπει να αναλαμβάνεται από εξειδικευμένη ογκολογική ομάδα και χειρουργό.

Η θεραπευτική προσέγγιση μπορεί να περιλαμβάνει τα πιο κάτω.

• Χειρουργική επέμβαση: Η αφαίρεση της υποτροπής του καρκίνου του ορθού μαζί με όλες τις δομές που μπορεί να διηθεί (Πυελική Εξεντέρωση).
• Χημειοθεραπεία: Τα φάρμακα χρησιμοποιούνται για να σκοτώσουν τα καρκινικά κύτταρα ή να επιβραδύνουν την ανάπτυξή τους. Η χημειοθεραπεία μπορεί να χορηγηθεί από το στόμα, ενδοφλέβια ή απευθείας στην περιοχή. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν από τη χειρουργική επέμβαση για τη συρρίκνωση των όγκων ή μετά τη χειρουργική επέμβαση προφυλακτικά για τη στόχευση τυχόν εναπομεινάντων καρκινικών κυττάρων.
• Ακτινοθεραπεία: Χρησιμοποιείται συνήθως πριν από το χειρουργείο μαζί με χημειοθεραπεία για συρρίκνωση του όγκου αν δεν είχε προηγηθεί πριν από το αρχικό χειρουργείο ή αν είχε περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα από την προηγούμενη.Η ακτινοθεραπεία συνδυάζεται με τη χειρουργική επέμβαση για την αύξηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας.
• Ανοσοθεραπεία: Χρησιμοποιούνται φάρμακα που στοχεύουν ορισμένες γενετικές μεταλλάξεις ή πρωτεΐνες που υπάρχουν στα καρκινικά κύτταρα, εμποδίζοντας την ανάπτυξή τους ή προκαλώντας κυτταρικό θάνατο

Η υποτροπή καρκίνου ορθού παρουσιάζει μοναδικές προκλήσεις τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους ιατρούς. Η έγκαιρη αναγνώριση των σημείων και των συμπτωμάτων της υποτροπής είναι ζωτικής σημασίας για τη γρήγορη διάγνωση και επιτυχή αντιμετώπιση της. Σε συνεργασία με την ιατρική τους ομάδα, οι ασθενείς μπορούν να συζητήσουν τις κατάλληλες θεραπευτικές επιλογές και θεραπευτική προσέγγιση η οποία είναι εξατομικευμένη για κάθε ασθενή. Η συνεχής εξέλιξη και πρόοδος της χειρουργικής και βιοτεχνολογίας θα βοηθήσει την περαιτέρω βελτίωση των ογκολογικών αποτελεσμάτων  αλλά και της ποιότητας ζωής των ασθενών.

Ο Παναγιώτης Γεωργίου έχει μεγάλη εμπειρία και εξειδίκευση στη χειρουργική αντιμετώπιση  του υποτροπιάζοντος  καρκίνου του ορθού. Έχει εργαστεί σε μερικά από τα μεγαλύτερα κέντρα αναφοράς και αντιμετώπισης προχωρημένων καρκίνων της πυέλου όπως είναι το St Mary’s Hospital, Royal Marsden και St Mark’s Hospital. Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών έχει συμβάλει στη δημιουργία εξειδικευμένης ομάδας ιατρών με διεθνή εμπειρία στη χειρουργική ογκολογία και συμπεριλαμβάνει αναισθησιολόγους, ογκολόγους, ακτινοθεραπευτές, πλαστικούς χειρουργούς, ουρολόγους, ψυχολόγους, φυσικοθεραπευτές και διατροφολόγους.

Σημείωση: Το άρθρο που παρέχεται παραπάνω είναι μια γενική επισκόπηση του υποτροπιάζοντος καρκίνου του ορθού και δεν πρέπει να αντικαθιστά εξατομικευμένες ιατρικές συμβουλές. Είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία υγείας για ακριβή διάγνωση και κατάλληλες επιλογές θεραπείας