Καρκίνος Πρωκτού

Τι είναι ο Καρκίνος Πρωκτού;

Ο Καρκίνος Πρωκτού οφείλεται σε κακοήθη καρκινικά κύτταρα που σχηματίζονται από επιθήλιο του πρωκτού. Ο πρωκτός είναι το όργανο που συνδέει το τελευταίο τμήμα του παχέος εντέρου, το ορθό, με το εξωτερικό του σώματος. Μέσω του πρωκτού αποβάλλονται τα κόπρανα από τον οργανισμό. Το πρωκτικό κανάλι έχει μήκος περίπου 3 εκατοστά και περιλαμβάνει δύο μύες, τον έξω και τον έξω σφικτήρα. Οι μύες αυτοί είναι υπεύθυνοι για την εγκράτεια στα κόπρανα και αέρια, και χαλαρώνουν για να επιτρέψουν την αποβολή των κοπράνων από το σώμα.

Οι περισσότεροι καρκίνοι του πρωκτού σχετίζονται με μόλυνση από τον ιό του ανθρώπινου θηλώματος (ιός κονδυλωμάτων) ή αλλιώς HPV.

Καρκίνος Πρωκτού: Παράγοντες Κινδύνου

Οι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο πρωκτού περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

• Μόλυνση από ιό ανθρώπινου θηλώματος (HPV).
• Αδύναμο Ανοσοποιητικό Σύστημα, για παράδειγμα λόγω του ιού της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV) ή λόγω μεταμόσχευσης κάποιου οργάνου και χορήγησης ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων
• Προσωπικό ιστορικό καρκίνου του αιδοίου, του κόλπου ή του τραχήλου της μήτρας.
• Πρωκτική σεξουαλική επαφή
• Κάπνισμα
• Ηλικία
• Έκθεση σε ακτινοβολία
• Χρόνια φλεγμονή στην περιοχή (νόσος του Crohn, πρωκτικά συρίγγια, αιμορροΐδες, ραγάδες)

Ποια είναι τα συμπτώματα του Καρκίνου του Πρωκτού;

Τα κύρια συμπτώματα του καρκίνου του πρωκτού περιλαμβάνουν αιμορραγία και πόνο κατά την αφόδευση. Πολλές φορές ο όγκος μπορεί να είναι ψηλαφητός.

Τα συμπτώματα είναι συνήθως μη ειδικά και παρόμοια με συμπτώματα άλλων πρωκτικών παθήσεων. Μερικά από αυτά είναι:

• Πόνος ή αίσθημα πίεσης στην περι-πρωκτική περιοχή
• Κνησμός
• Αλλαγή στις κενώσεις (σύσταση, συχνότητα)
• Ακράτεια υγρών ή κοπράνων
• Απώλεια υγρών, πύου ή βλέννας από τον πρωκτό

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση του καρκίνου του πρωκτού πραγματοποιείται από ειδικό Χειρουργό με κλινική εξέταση της περιοχής του ορθού και του πρωκτού και επιβεβαιώνεται από τις απαραίτητες βιοψίες. Ο ιατρός, αφού ενημερωθεί για το ιστορικό υγείας του ασθενή, διενεργεί επισκόπηση της περιπρωκτικής περιοχής για να εντοπίσει πιθανό εξόγκωμα ή μάζα. Συμπληρωματικά γίνεται και δακτυλική εξέταση του πρωκτού και πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας όπου απαιτείται, με τις απαραίτητες βιοψίες.

Στάδια Καρκίνου Πρωκτού

• Στάδιο 0: Εμφανίζονται προκαρκινικά κύτταρα στο βλεννογόνο (εσωτερική επιφάνεια) του πρωκτού. Αυτά τα κύτταρα μπορεί να μεταλλαχθούν σε καρκινικά και να εξαπλωθούν σε γειτονικούς φυσιολογικούς ιστούς. Το στάδιο 0 ονομάζεται επίσης υψηλής διαφοροποίησης πλακώδης ενδοεπιθηλιακή βλάβη 3 (Anal Intraepithelial Neoplasia 3- ΑΙΝ 3).
• Στάδιο Ι: Στο στάδιο αυτό, ο καρκίνος έχει μέγεθος μέχρι 2 εκατοστά.
• Στάδιο II: Το στάδιο II του καρκίνου του πρωκτού χωρίζεται σε 2 επιπλέον στάδια:
  • Στο στάδιο IIA, ο όγκος είναι μεγαλύτερος από 2 εκατοστά αλλά όχι μεγαλύτερος από 5 εκατοστά (2-5 εκ).
  • Στο στάδιο ΙΙΒ, ο όγκος γίνεται μεγαλύτερος από 5 εκατοστά (>5εκ) χωρίς μεταστάσεις.
• Στάδιο III: Το στάδιο ΙΙΙ του καρκίνου του πρωκτού χωρίζεται σε 3 στάδια:
  • Στο στάδιο ΙΙΙΑ, ο όγκος είναι 5 εκατοστά ή μικρότερος και έχει εξαπλωθεί στους λεμφαδένες κοντά στον πρωκτό ή τη βουβωνική χώρα.
  • Στο στάδιο IIIB, ο όγκος έχει οποιοδήποτε μέγεθος και έχει εξαπλωθεί σε κοντινά όργανα, όπως ο κόλπος, η ουρήθρα ή η ουροδόχος κύστη. Ο καρκίνος δεν έχει εξαπλωθεί στους λεμφαδένες.
  • Στο στάδιο IIIC, ο όγκος έχει οποιοδήποτε μέγεθος και μπορεί να έχει εξαπλωθεί σε κοντινά όργανα. Μπορεί επίσης να έχει εξαπλωθεί στους λεμφαδένες κοντά στον πρωκτό ή τη βουβωνική χώρα.
• Στάδιο IV: Στο στάδιο IV, ο καρκίνος μπορεί να έχει εξαπλωθεί σε λεμφαδένες ή σε κοντινά όργανα, και να εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος, όπως το ήπαρ ή οι πνεύμονες.

Καρκίνος του Πρωκτού: Θεραπεία

Η αντιμετώπιση του καρκίνου του πρωκτού εξαρτάται από το στάδιο της νόσου. Για τον καθορισμό της θεραπείας είναι σημαντική η λεπτομερής κλινική εξέταση και σταδιοποίηση της νόσου. Είναι λοιπόν απαραίτητη η κλινική εξέταση από έμπειρο και εξειδικευμένο χειρουργό στην χειρουργική ογκολογία του πρωκτού, αλλά και η σταδιοποίηση με Μαγνητική Τομογραφία Υψηλής ευκρίνειας και ενδοσκοπικό υπέρηχο.

Η πλειονότητα των ασθενών με καρκίνο του πρωκτού θα υποβληθεί σε συνδυασμένη ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία (χημειο-ακτινοθεραπεία), χωρίς την ανάγκη για χειρουργική επέμβαση. Μικρότεροι όγκοι μπορεί να αντιμετωπιστούν άμεσα με χειρουργική επέμβαση, υπό προϋποθέσεις. Μπορεί και να χρειαστεί η μετεγχειρητική χρήση χημειοθεραπείας ή ακτινοθεραπείας.

Χειρουργική επέμβαση

Η χειρουργική επέμβαση πραγματοποιείται κυρίως για μικρούς όγκους και ΑΙΝ 3 που δεν έχουν εξαπλωθεί με τοπική εκτομή. Κατά την εκτομή, ο όγκος αφαιρείται από τον πρωκτό επί υγιών ορίων.

Σε περίπτωση υποτροπής του καρκίνου μετά από Χήμειο-Ακτινοθεραπεία ενδείκνυται η κοιλιοπερινεϊκή εκτομή του όγκου (APER), επέμβαση η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί λαπαροσκοπικά.

Σε περιπτώσεις διασποράς του όγκου στους λεμφαδένες της περιοχής μπορεί να χρειαστεί επιπρόσθετα ριζικός λεμφαδενικός καθαρισμός των βουβωνικών και μερικές φορές των πλάγιων πυελικών λεμφαδένων.

Χήμειο-Ακτινοθεραπεία

Η ακτινοθεραπεία συνδυάζεται με χημειοθεραπεία (χήμειο-ακτινοθεραπεία) στην πλειονότητα των περιπτώσεων, κατά την οποία χρησιμοποιείται εξωτερική ακτινοβολία υψηλής ενέργειας με σκοπό το θάνατο των καρκινικών κυττάρων.

Χημειοθεραπεία / Ανοσοθεραπεία

Η χρήση της χημειοθεραπείας και της ανοσοθεραπείας εφαρμόζεται στη μεταστατική νόσο. Ο στόχος της θεραπείας είναι να επιβραδύνει την ανάπτυξη του καρκίνου ή να τον συρρικνώσει, και πιο σπάνια να τον θεραπεύσει. Η χημειοθεραπεία μπορεί να ανακουφίσει τον ασθενή από συμπτώματα της νόσου.

Ο Dr.Παναγιώτης Γεωργίου είναι εξειδικευμένος στην πρωκτολογία.
Διαθέτει μεγάλη εμπειρία και κλινικό ενδιαφέρον στην αντιμετώπιση του προχωρημένου και υποτροπιάζοντος καρκίνου. Εκπαιδεύτηκε σε μερικά από τα μεγαλύτερα κέντρα αναφοράς στη Μεγάλη Βρετανία, όπως το St Mary’s, Royal Marsden, St Mark’s and Hammersmith Hospitals.